Historia perfumiarstwa

• L’Habit du perfumeur
• Lawenda a powstanie perfum
• Nowe trendy perfumiarstwa
• Historia Chanel no 5
• Surowce zapachowe do produkcji perfum
• Nuty zapachowe

Zarówno w czasach starożytnych jaki i w średniowieczu wonności i surowce zapachowe były równolegle stosowane jako składniki medykamentów i wyrobów perfumeryjnych. Stąd też perfumami zajmowali się medycy i alchemicy różnych epok. Przełomem w technikach perfumeryjnych było zastosowanie pochodzącej z krajów arabskich metody destylacji alkoholu. W połowie XII wieku z destylacji wina otrzymali około 40% alkohol etylowy nazywany „wodą życia” – „aqua vitae” – spolszczoną z łaciny na okowitę. W epoce renesansu chętnie destylowano też lawendę, fiołki na hydrolaty, dodawane do aromatycznych wód(ek). Powstawały takie jak np. dębowa, fiołkowa, grzybieniowa, jelenie języki, kurza noga, izopowa.

Co ma lawenda wspólnego z powstaniem perfum?

Woda Królowej Węgier, pierwszy alkoholowy perfum/lek stworzony na dworze Elżbiety Łokietkówny (1260-1333), jako wodno-alkoholowy destylat rozmarynu, tymianku i lawendy. Datuje się jej powstanie na 1370 rok, kiedy została zaprezentowana w Paryżu na dworze Karola V Mądrego, wielbiciela zapachów i perfum.

Jeden z przepisów mówi:

Bierze się pół funta rozmarynu świeżo zerwanego, do tego dodaje się po uncji czubków rozmarynu, tymianku,lawendy, costusu ogrodowego, szałwii i majeranku. Rośliny rozdrabnia się w moździerzu, umieszcza w szklanym aparacie destylacyjnym dodając pół uncji węglanu potasowego i tyleż chlorku amonowego zalanego przedtem alkoholem, następnie po trzech dniach maceracji destyluje się w sposób podany wyżej.

Niezwykle istotną rolę mają dokumenty opisujące właściwości Larendogry i jej zastosowania w ówczesnej medycynie. Jednym z najstarszych takich farmakopealnych opisów jest opis w Londyńskiej Farmakopei F. Culpepera z 1683 roku.

Brzmi on następująco:

Woda ta (a raczej nalewka) jest godna podziwu przeciw wszystkim przeziębieniom i powodowanych wilgocią chorobom głowy, apopleksji, epilepsji, zawrotom głowy, letargowi, paraliżowi, chorobom nerwów, reumatyzmowi, skazom, skurczom, konwulsjom. Utracie pamięci, tępocie, śpiączce, senności, głuchocie, szumom w uszach, zaburzeniom widzenia, koagulacji krwi, bólom głowy spowodowanym flegmą i humorami. Pokonuje bóle zębów, bóle i słabości żołądka, zapalenie opłucnej, braku apetytu i złe trawienie, obstrukcję wątroby, śledziony, jelit i macicy. Przyjmuje i konserwuje naturalne ciepło. Odnawia zdolności i funkcje ciała, nawet w starości (tak mówią). Niewiele jest remediów dających tak wiele dobrych efektów. Podawać wewnętrznie w winie lub wódce, przemywać nią skronie, wdychać nozdrzami.

W połowie XVII wieku Woda Królowej Węgier była najpopularniejszym wyrobem perfumeryjno-leczniczym na dworach całej Europy.

Najstarsze firmy perfumeryjne wg I.Konopacka-Brud, W. Brud

Esencje i olejki zapachowe już od starożytności uważano powszechnie za ekstrakt „ducha kwiatów”, lub – jak to wyrażali arabscy filozofowie – za kwintesencję roślin, i to owemu duchowi przypisywano uzdrowicielskie moce. Ten odwieczny związek terapii i kosmetyki uległ zachwianiu dopiero w latach 60. XIX wieku. Miały wówczas miejsce dwa istotne zdarzenia. W roku 1867, na Światowej Wystawie w Paryżu po raz pierwszy oddzielono lekarstwa od perfum i mydeł wystawiając je w oddzielnych stoiskach. Datę tę uważa się często za początek nowoczesnej kosmetyki.

Jeszcze ważniejsze było otrzymanie w następnym roku pierwszej syntetycznej substancji aromatycznej, którą była pachnąca świeżo skoszonym sianem kumaryna. W 20 lat później znano także syntetyczne piżmo, wanilię i zapach fiołków. Lista syntetyków zapachowych szybko urosła do setek, a później tysięcy pozycji. Dzięki nim nastąpił szybki rozwój przemysłu perfumeryjnego, na zawsze już rozwiedzionego z leczeniem aromatami, jako że ich syntetyczne odpowiedniki jedynie pachniały podobnie do naturalnych. W leczeniu mogły wręcz zaszkodzić, więc o stosowaniu ich w charakterze leków nie mogło już być mowy. Zresztą na ponad pół wieku prawie zapomniano o terapeutycznym znaczeniu wonności

Surowce zapachowe do produkcji perfum

Naturalne, pochodzenia zwierzęcego

• ambra (wydzielina układu pokarmowego kaszalota)
• castoreum (wydzielina gruczołów skórnych bobra)
• cywet (wydzielina przyssawki analnej cywet łaszowatych)
• piżmo (wydzielina gruczołów przyodbytniczych piżmowca)

Zobacz więcej na Wikipedia.pl:

• Ambra
• Castoreum
• Cywet
• Piżmo

Większość z tych składników nie jest obecnie używana.

Naturalne pochodzenia roślinnego

w formie olejków eterycznych, izolatów, wód aromatycznych, konkrety, pomady, absoluty, żywice, tinktury, produkty procesów mikrobiologicznych.

• Olejek ambretowy(hibiskus)
• olejek anyżowy
• olejek arcydzięglowy
• olejek bazyliowy
• olejek bergamotowy
• olejek brzozowy
• olejek cedrowy
• olejek cynamonowy z kory
• olejek cynamonowy z liści
• olejek cyprysowy
• olejek cytronelowy
• olejek cytrynowy
• olejek z drzewa różanego
• olejek z drzewa herbacianego
• olejek eukaliptusowy
• olejek geraniowy
• olejek goździkowy
• olejek grejpfrutowy
• olejek hyzopowy
• olejek imbirowy
• olejek jałowcowy
• olejek jodłowy
• olejek pichtowy (jodła syberyjska)
• olejek kamforowy
• olejek kardamonowy
• olejek kminkowy
• olejek kolendrowy
• olejek z kopru ogrodowego
• olejek z kopru włoskiego (fenkuł)
• olejek lawendowy
• olejek lawandynowy
• olejek spikowy (lawenda szerokolistna)
• olejek lebiodkowy (oregano)
• olejek lemongrasowy (palczatka cytrynowa)
• olejek limetkowy
• olejek litsea cubeba
• olejek majerankowy
• olejek mandarynkowy
• olejke mięty kędzierzawej
• olejek z mięty pieprzowej
• olejek melisowy
• olejek muszkatołowy z gałki
• olejek paczulowy (brodziec palczatki)
• olejek palmarozowy (palczatka indyjska)
• olejek petitgrain (liście pomarańczy gorzkiej)
• olejek pieprzowy
• olejek pimentowy (drzewo pimentowe)
• olejek pomarańczy słodkiej
• olejek pomarańczy gorzkiej
• olejek neroli (kwiaty pomarańczy gorzkiej)
• olejek rozmarynowy
• olejek różany
• olejek rumiankowy niemiecki
• olejek rumiankowy rzymski
• olejek sandałowy
• olejek sosnowy
• olejek z szałwii lekarskiej
• olejek z szałwii muszkatołowej
• olejek wetiwerowy
• olejek tymiankowy
• olejek ylangowy
• absolut irysa
• absolut jaśminu
• absolut fiołka
• absolut mchu dębowego
• absolut róży
• absolut tonka
• rezinoid i olejek benzoe
• rezinoid i olejek galbanum
• rezinoid i olejek labdanum
• rezinoid i olejek mirry
• rezinoid i olejek olibanum (kadzidłowca)
• balsam i alejek peru
• tinktura wanilii

Składniki syntetyczne

• węglowodory alifatyczne
• węglowodory aromatycznej
• alkohole alifatyczne
• alkohole aromatycznej
• estry aromatyczne
• estry alifatyczne
• aldehydy alifatyczne
• aldehydy aromatyczne
• acetale
• ketony alifatyczne
• ketony aromatyczne
• etery alifatyczno-aromatyczne
• związki wielofunkcyjne
• terpeny
• piżma syntetycznej
• związki zawierające azot
• związki zawierające chlor

Nuty zapachowe

Znawcy perfum podzielili zapachy na nuty zapachowe. Każda kompozycja zapachowa składa się z trzech podstawowych nut:

1. Nuta głowy – górna – należą do niej składniki najbardziej lotne i jako pierwsze dają wrażenie zapachowe i utrzymują się najkrócej. Są to nuty świeże, lekkie, zielone tj. zapachy cytrusowe, zielone, białych kwiatów np. bergamotka, lawenda, cytryna, kolendra.

2. Nuta serca – środkowa, trwalsza  (około 2-3h), nadaje charakteru kompozycji np. róża, ylang-ylang, szałwia. Ich zapach jest słodki, korzenny i przyjemny.

3. Nuta bazy – dolna – tworzą ją najmniej lotne substancje i docierają najpóźniej do naszych zmysłów, są ciężkie: ziemne, balsamiczne, drewniane, korzenne, żywiczne. Ich głębia nadaje perfumom trwałości i charakteru. Uwalniają się po 3-4 godzinach po aplikacji i mogą być wyczuwalne nawet dobę.

Specjalnymi utrwalaczami mogą być ambra, piżmo, olejek sandałowy, mirra, mastyks, cywet